Aforizma

AFORİZMA NEDİR?

Aforizma, ya da özdeyiş, şekil olarak geniş zamanda çekilmiş, yani bir genellemeye varan cümlelerdir ve bu özellikleri belki de en önemsiz karakteristikleridir. Bir cümlenin aforizma olması için bileşik cümle olması da gerekmez. Bir cümlenin aforizma olması için belli bir konuda değişik bir bakış açısı getirmesi ve anlam ifade etmesi gerekmektedir. Bu ciddi olduğu kadar, gayri ciddi de olabilir; burada ayırıcı unsur cümleden sızan zeka pırıltısır.

Meşhur aforizmasıdır Einstein'in, "Üçüncü dünya savaşını bilmem, ama dördüncüsü taşla sopayla yapılacak" der; bu cümle öyle zekice bir cümledir ki bundan yola çıkarak sayfalar dolusu bir deneme yazılabilir. Bir cümlenin aforizma olarak kabul edilmesi için film fragmanlarını seslendiren adamlar gibi okunmasına gerek yoktur, cümlenin anlamı zaten vurucu etkiyi yapmalıdır, kalın sese gerek bırakmadan. Yoksa Kurtlar Vadis'inde de bir sürü boru sesli adam geniş zamanlı özentili cümleler kuruyor.

Lafı fazla dolandırmadan söyleyebiliriz ki bir sözün aforizma kabul edilmesi, bir şarkının klasik kabul edilmesine benzer, zamana dayanabilmeli ve anlam ifade etmelidir.


Aforizmalar

En insancıl davranış nedir?
-Birinin utanmasını önlemek.
Nietzsche

Çok tuhaf hastalıklar vardır, elde olmayanı istemekten kaynaklanır.
A. Gide

Düzlükte kalma, çok yükseklere çıkma. Dünya en güzel yokuşun yarısında görülür.
Nietzsche

Duvar kendisine çakılmak üzere olan çivinin ucunu nasıl hissederse, o da şakağında öyle hissetti. Dolayısıyla hissetmedi.
Kafka

Büyük fedakarlıklara dayanabilmek için, büyük avuntular bulabilmelidir.
Bertrand Russell

Derin insanlar da derin kuyular gibidir: İçlerine düşün nesne, dibe uzun zamanda varır. Beklemekten yana öteden beri sabırsız davranan seyirciler bu insanları duygusuz ve haşin –çoğu zaman da can sıkıcı –bulurlar.
Nietzsche

Cehalet her zaman kendisine hayran olmaya hazırdır.
Santra Guitry

İşin saçma tarafı,en saçmasını bile filozofun birinin çoktan söylemiş olması.
Cicero

İyi rahatsızlık vericidir.
Kafka

Hayatın ereği, hayatın kendisidir.
Goethe

Ancak başkaları için yaşanmış bir hayat, bir şeye değer.
Albert Einstein

Şüphe değil, kesinliktir insanı deli eden…
Nietzsche

Hayat kısa insanoğlu! Kesildikçe biten otlar gibi yeşermeyeceksin bir daha.
Ömer Hayyam

İki parmağının ucunu gözüne koy. Bir şey görebiliyor musun dünyadan? Sen göremiyorsun diye bu alem yok değildir.
Mevlana

İki şeyin sonsuz olduğunu biliyorum; evren ve aptallık. Birincisinden çok da emin değilim.
Albert Einstein

Bir adam doğduğu anda, ölecek kadar yaşlıdır.
Martin Heidegger

Belki yeteri kadar istemediğin için savaşmayı, halen oturuyorum sancı içinde.
Poe

Hayat kendini belli ettikçe sefillik bir ur gibi büyüyor.
Poe